Murawy kserotermiczne

Frühlings-Adonisröschen (Adonis vernalis) Foto: U. Gründel

Helm-Knabenkraut (Orchis militaris) Foto: K. Todt

Murawy kserotermiczne stanowią w parku narodowym 1,2 % powierzchni i zajmują 122 ha. Obszary muraw kserotermicznych i zboczy suchych lasów w parku narodowym opierają się przeważnie na zawierających bądź zasobnych w wapń podłożach piaskowych (piaski, piaski słabogliniaste i gliniaste), na glinie i margielu na zboczach Odry.

W miarę upływu czasu w ramach historyczno-rolniczego użytkowania ziemi powstały kontynentalne murawy kserotermiczne. Związane było to z wypasem owiec i kóz na dużych połaciach terenu. Aktualnie obszary muraw kserotermicznych znajdują się często w stadiach ugorowych, ruderalnych i sukcesyjnych.

W obszarach pod Gartz, Stolpe i Alt-Galow należy zwrócić uwagę przede wszystkim na łany zawciągu i muraw strzęplicy sinej. Występują w parku narodowym na 48 ha. Udało się udokumentować sporadycznie występujące rzadkie gatunki, takie jak kaniankę macierzankową (cuscuta epithymum ssp. epithymum), driakiew wonną (scabiosa canescens) i przetacznik pagórkowy (veronica teucrium) (dyrektywa brandenburska RL 2 BB). W grupie zasadolubnych muraw kserotermicznych oraz muraw na poły kserotermicznych najczęstsze są kontynentalne murawy semikserotermiczne (62 ha). Typowymi gatunkami oraz gatunkami figurującymi na Czerwonej Liście są goryczka krzyżowa (gentiana cruciata), storczyk trójzębny (orchis tridentata), sasanka łąkowa (pulsatilla pratensis ssp. nigricans) (wszystkie – dyrektywa brandenburska RL 1 BB), marzanka pagórkowa (asperula cynanchica), podejźrzon księżycowy (botrychium lunaria), dzwonek boloński (campanula bononiensis), turzyca delikatna (carex supina), wiązówka bulwkowata (filipendula vulgaris), dziurawiec skąpolistny (hypericum montanum), oman wierzbolistny (inula salicina), storczyk kukawka (orchis militaris), ostrołódka kosmata (oxytropis pilosa), krzyżownica czubata (polygala comosa), pięciornik siedmiolistkowy (potentilla heptaphylla), łowienka wielkokwiatowa (prunella grandiflora), żebrzyca roczna (seseli annuum), smółka pospolita (silene viscaria), leniec pospolity (thesium linophyllon) oraz koniczyna pagórkowa (trifolium montanum) (wszystkie – dyrektywa brandenburska RL 2 BB).

Na murawach kserotermicznych reprezentowanych jest kilka rodzajów siedlisk przyrodniczych określonych w załączniku I Dyrektywy Siedliskowej. I tak na terenie parku narodowego istnieją znaczące obszary występowania subpannońskich muraw kserotermicznych o charakterze stepowym (rodzaj siedliska przyrodniczego 6240). Niemal na całym terenie ten rodzaj siedliska przyrodniczego naniesiono na mapę na obszarach muraw kserotermicznych Höllengrund i Schäferberge. Często dokumentuje się jego występowanie też w Alt-Galow/Stützkow, a sporadycznie na terenie Krähen- i Jungfernberge.

Drugim najczęściej występującym rodzajem siedliska wśród muraw kserotermicznych w parku narodowym jest rodzaj siedliska przyrodniczego 6120 (suche, zasobne w wapń murawy napiaskowe). Zajmuje on tu powierzchnię 26 ha. Szczególnie często natrafić można na niego na obszarach muraw kserotermicznych pod Stolpe oraz na terenie Krähen- i Jungfernberge na północ od Stolzenhagen.