Wędrówki nad starorzeczami Odry

Ścieżka łęgowa „Auenpfad” pozwala doświadczyć unikalnego krajobrazu łąk polderowych w dolinie rzecznej Parku Narodowego Unteres Odertal na południe od Schwedt.

Poruszając się po rozgałęzionym układzie dróg turyści odwiedzający Park Narodowy Unteres Odertal mogą poznać z bliska ten obszar chroniony. Oprócz różnych szlaków wiodących po obszarze chronionym kilka ścieżek dostarczających moc wrażeń prowadzi też do krajobrazu łęgów i polderów. Należy do nich ścieżka łęgowa „Auenpfad” o długości 3,7 km biegnąca od mostu Criewener Brücke przez Polder A do jazu Saathener Wehr. Ciekawe punkty oznaczono słupami ścieżki łęgowej, w broszurce znajdziemy dodatkowe informacje na ich temat. Otrzymać można ją w Domu Parku Narodowego w Criewen. Można też wyjąć ją w dowolnej chwili z drewnianego boksu przed mostem Criewener Kanalbrücke. Nad jazem Saathener Wehr, zaliczającym się do największych konstrukcji wlotowych na Odrze, warto zatrzymać się nieco dłużej, by poczuć niezwykłą atmosferę doliny Odry. Dolinę Odry ograniczają tu na jej wschodnim brzegu potężne łańcuchy pagórków. Latem, kiedy jest ciepło, szeleszczą trzcina i liście wierzb, rozlegają się śpiewy potrzosów i trzcinniczków zwyczajnych. Zimą turyści obserwujący ptaki wodne przesuwające się spokojnie na krach lodu, mogą usłyszeć z kolei głuche trzeszczenie i chrzęszczenie dryfującego lodu. Nad jazem Saathener Wehr może zrobić się też jednak bardzo głośno: Jesienią jaz jest otwierany – po to, by w razie wielkiej wody rzeka mogła się rozprzestrzenić. Masy wody wpływają wtedy na łęgi Odry z wielkim hałasem.

Bogactwo wody i składników pokarmowych Doliny Dolnej Odry tworzy idealne warunki do życia dla wielu gatunków zwierząt i roślin. W pobliżu brzegów rosną tu rzucające się w oczy duże i obfitujące w kwiaty rośliny. Należy do nich kosaciec żółty czy krwawnica pospolita. Jasno żółte kwiaty kosaćca zobaczyć można od maja do czerwca, purpurowe kłosy kwiatowe krwawnicy kwitną z kolei od lipca do września. Rozległe łany szuwarów doliny rzecznej stanowią ważne siedliska przyrodnicze licznych owadów, ryb, ptaków wodnych i ssaków. Osiedla się tu m. in. potrzos, którego rozpoznać można łatwo po jego czarnej głowie i brązowym wierzchu ciała. Potrzosy przebywają w Parku Narodowym Unteres Odertal w okresie od lutego do listopada, potem udają się do swoich zimowisk rozciągających się aż po Północną Afrykę. Zimorodki, perkozy dwuczube, rokitniczki i bardzo rzadko występujące już w Europie Środkowej rybitwy czarne znajdują tu odpowiednie siedliska. Od kwietnia do lata turyści mogą wysłuchać żabiego koncertu w wykonaniu żab śmieszek. Również wydry zadomowiły się w krajobrazie łęgowym Doliny Dolnej Odry.

Dolina rzeczna zdominowana jest przez wierzby tworzące niekiedy niewielkie laski łęgowe charakteryzujące się występowaniem drewna miękkiego. Wierzby stawiają swoimi wąskimi liśćmi i giętkimi gałęziami mały opór przepływającej wodzie. Ponadto dzięki szybkiemu wzrostowi posiadają wyjątkową zdolność do regenerowania się. Na wyżej położonych terenach doliny rzecznej rosną jesiony i dęby szypułkowe zakorzenione głębokimi korzeniami w wilgotnej glebie. Stanowią one pozostałość po lesie łęgowym, który cechował się występowaniem drewna twardego i który pokrywał kiedyś na małej przestrzeni wyższe partie doliny Odry.

Podążając ścieżką łęgową wiodącą obok starorzeczy Odry można uświadomić sobie, jak wyglądał dawny bieg Odry, która to w 1862 roku po raz ostatni szerokim zakolem biegła tuż obok Criewen. Później uregulowano ją, tak że dziś płynie z dala od Criewen na wschodnim skraju doliny Odry. Część starorzeczy na zachodnim skraju włączono w Hohensaaten-Friedrichsthaler-Wasserstraße, sztuczną drogę wodną założoną na początku XX w. równolegle do Odry. Ścieżka łęgowa pozwala więc poznać nie tylko florę i faunę Parku Narodowego Unteres Oderal. Unaocznia też zmiany dokonane tu przez człowieka w naturalnym krajobrazie.